22 чэрвеня - Дзень усенароднай памяці ахвяр Вялікай Айчыннай вайны і генацыду беларускага народа

Ранняй нядзельнай раніцай 22 чэрвеня 1941 года на спячыя савецкія гарады і вёскі раптам абрынуліся тысячы авіябомбаў і артылерыйскіх снарадаў. Пачалася Вялікая Айчынная вайна.

Беларусь з першага дня нашэсця аказалася ў агні. З адданай адвагай адлюстроўвалі націск гітлераўцаў нашы памежнікі. Да смерці стаялі абаронцы Брэсцкай крэпасці. На працягу 23 сутак адбівалі атакі танкавых і механізаваных часцей удзельнікі легендарнай Магілёўскай абароны. Гераічна змагаліся з захопнікамі абаронцы Мінска, Віцебска, Гомеля, Полацка, Барысава, Жлобіна і іншых населеных пунктаў краіны… Супраціўленне ворагу было ўсенародным. Толькі ў першы тыдзень вайны на тэрыторыі Беларусі сфарміраваліся больш за 20 знішчальных батальёнаў. Да сярэдзіны ліпеня іх колькасць дасягнула 78. З'явіліся 200 фармаванняў народнага апалчэння.

Вялікая праца праводзілася па стварэнні падполля і партызанскіх атрадаў. У 89 раёнах рэспублікі былі створаны падпольныя органы і 397 тэрытарыяльных падпольных арганізацый. Для працы ў нелегальных умовах засталіся каля васьмі тысяч чалавек. Па дадзеных на 25 ліпеня 1941 г., былі сфарміраваны 118 партызанскіх атрадаў і груп, з якіх 88 перапраўлены ў занятыя ворагам раёны. З бяспрыкладнай адвагай і стойкасцю змагаліся на фронце, у партызанскіх атрадах і ў падполлі мужчыны і жанчыны, старыя і падлеткі, прадстаўнікі ўсіх нацыянальнасцей вялізнай краіны.

Тут, на беларускай зямлі, нарадзіліся подзвігі, пра якія і сёння памятае свет!.. Абарона Брэсцкай крэпасці, Магілёва і ўсёй Дняпроўскага рубяжа, Полацка, абарона сотняў і тысяч рубяжоў...

Развязаная фашызмам Другая сусветная вайна забрала больш за 55 млн жыццяў. Найбольшыя людскія страты пацярпеў Савецкі Саюз. Згодна з архіўнымі звесткамі, на тэрыторыі Беларусі за гады акупацыйнага рэжыму было праведзена больш за 140 карных аперацый. У Беларусі ў гады вайны фашысты стварылі больш за 260 лагераў смерці і месцаў масавага знішчэння людзей. У гэтым трагічным спісе Трасцянец, Хатынь, Азарыцкая зона смерці, Чырвоны Бераг. Па няпоўных звестках, толькі ў лагерах на тэрыторыі Беларусі загінула каля 1,5 мільёна чалавек. На тэрыторыі нашай рэспублікі знішчана больш за дзевяць тысяч населеных пунктаў. Усяго Беларусь страціла кожнага трэцяга свайго жыхара.